English version below/Angielska wersja niżej !!!
Duński zespół Efterklang powstał 25 lat temu, a założyła go trójka przyjaciół ze szkolnej ławki: Casper Clausen, Mads Christian Brauer i Rasmus Stolberg. Od kiedy zaczęli nagrywać, przekraczają nie tylko gatunkowe ramy popu, ale eksperymentują w każdym możliwym aspekcie: nagrywają filmy, wydobywają dźwięki z zepsutych urządzeń czy rozwijają się artystycznie w pobocznych projektach. Co zaskakujące, wciąż pozostają bardziej w popowym undergroundzie. W rozmowie z nami Casper Clausen opowiedział nie tylko o tym, jak muzyka Efterklang zmieniała się na przestrzeni lat, ale także o podejściu do koncertów, inspiracjach czy… dźwiękach, jakie potrafi wydawać drewniany pomost nad gorącymi rurami oraz o tym, co wspólnego Efterklang ma z krową.
Natalia Glinka-Hebel: Mam ostatnio taką refleksę, że żyjemy w czasach, w których kultura jest dość płytka. Jeśli chodzi o treść, ludzie zazwyczaj konsumują jej dużo, ponieważ jest łatwa w przyswojeniu. W twoim przypadku jest odwrotnie. Tworzysz muzykę subtelną, poetycką. Chciałabym zapytać, jak to jest być tak wrażliwym, zarówno jako artysta, jak i jako człowiek.
Casper Clausen: Dziękuję, że to zauważyłaś. Myślę, że to zawsze działa dwukierunkowo. Interesuje nas, jak naszą muzykę odbiera publiczność, i jaka atmosfera panuje na koncercie. Myślę, że ma to dość duże znaczenie dla mojego sposobu występowania. Szukam energii. Nie gram po prostu dla przypadkowej grupy ludzi. Staram się wyczuć atmosferę sali. To ważny czynnik koncertów Efterklang, niezależnie od tego, czy jest to bezpośredni kontakt z publicznością, czy po prostu próba nawiązania emocjonalnej więzi. Jeśli wszystko idzie dobrze, tworzy to pewnego rodzaju komunikację na różnych poziomach, nie tylko między nami a publicznością, ale także między samymi słuchaczami. Czasami wydaje mi się, że pomaga to otworzyć pewnego rodzaju kanały komunikacji i wtedy muzyka, koncerty i występy stają się naprawdę potężne – przynajmniej dla mnie. To coś, co odkrywaliśmy przez wiele, wiele lat.
NGH: Czyli wynika to z tego, jakim jesteś człowiekiem – jesteś wrażliwy, więc tworzysz właśnie taką muzykę.
CC: Tak, tak mi się wydaje.
NGH: Nie chcę, żeby to zabrzmiało źle, bo nie uważam, że to jakaś wada, ale możesz przez to zyskać mniejszą popularność. Jeśli porównamy Efterklang do, powiedzmy, nie chcę nikogo urazić, ale Taylor Swift – z mojej perspektywy jej muzyka jest nieco płytka, głównie ze względu na tematy, o których śpiewa: miłość, związki, złamane serce. Można to oczywiście również przedstawić w głębszy sposób, ale jak się czujesz, nie będąc tak popularnym, jak niektórzy by chcieli?
CC: Zajmujemy się muzyką od 16 roku życia. Poznałem Rasmusa [Stolberga] i Madsa [Christiana Brauera], kiedy mieliśmy po 16 lat. Teraz mam 43 lata, więc mówimy o 26 latach lub więcej. To długi czas i myślę, że moje wyobrażenie o popularności, muzyce, którą tworzę, bardzo się zmieniło przez te lata. Jeśli zapytasz 16-letniego Caspra – oczywiście, marzył o byciu Taylor Swift.
NGH: A czego 16-letni Casper słuchał?
CC: Och, słuchał Radiohead, Take That, a nawet Mariah Carey… i Nirvany; to była mieszanka przypadkowych utworów, głównie muzyki pop. Myślę, że kiedy odkryłem Radiohead, Godspeed You! Black Emperor i post rock, mój umysł zaczął się otwierać. Nieco później, może kiedy miałem 17, 18 lat, zainteresowałem się czymś bardziej alternatywnym. Myślę, że zdałem sobie sprawę, że nie ma się kontroli nad marzeniem o popularności. Są ludzie, którzy są w tym naprawdę dobrzy. Podziwiam osoby, które potrafią zdobyć publiczność i stworzyć pewien rodzaj ruchu, dokładnie jak Taylor Swift. Podziwiam, jak potrafi przekształcić swój pomysł w bardzo fizyczny ruch. Oczywiście, byłoby wspaniale za każdym razem mieć stadion pełen ludzi, którzy słuchają twojej muzyki (śmiech). Skłamałbym, gdybym powiedział coś innego. Ale myślę też, że z biegiem czasu dla nas ważniejsze jest pozostawanie wiernym temu, co naprawdę lubimy, i zawsze, gdy tworzymy nowy album, gdy przygotowujemy nowy koncert – chodzi o odnalezienie tego ognia, który jest w nas.
NGH: Tak jak wspomniałeś, obecnie ciężko mieć duży wpływ na popularność – musiałbyś być doskonałym specjalistą od PR-u, znać wszystkie algorytmy Facebooka i Instagrama, co jest właściwie zagadką – nikt nie wie, jak działają. Jeśli chodzi o Facebooka, myślę, że trzeba mieć dużo pieniędzy na promocję, a to i tak jest całkowicie bez sensu – promowane są nie te naprawdę dobre zespoły, ale te, które mają ogromne pieniądze przeznaczone na promocję.
CC: Zauważyłem też, że spójność jest czymś, co się dobrze sprzedaje, w pewnym sensie jest komercyjna – nie ma znaczenia, czy chodzi o muzykę, filiżankę kawy czy nowego lizaka; musi być spójnie. Myślę, że patrząc wstecz na naszą karierę i to, gdzie się znaleźliśmy, widać wiele wzlotów i upadków, a inspiracje często pojawiają się w następujący sposób: jeden album brzmi tak, a drugi inaczej; w 2014 roku daliśmy ostatni koncert, potem była przerwa, a potem ponownie się pojawiliśmy. Jesteśmy bardzo podobni do kameleona lub ośmiornicy, która cały czas zmienia kolor… Gdybym miał opisać Efterklang, powiedziałbym, że jest to coś w stylu: och, dokąd tym razem zmierzacie? Oczywiście jesteśmy tego świadomi, ponieważ robimy to od 20 lat. Kiedy rozmawiasz ze mną dzisiaj, uważam, że to również największa wartość Efterklang. I to właśnie słyszę od ludzi, którzy słuchają naszej muzyki. Fascynuje ich to, jak potrafimy się zmieniać i odnawiać, zawsze próbując inspirować. To naprawdę musi pochodzić z miejsca prawdziwej inspiracji. W przeciwnym razie musiałbym sobie zadać pytanie: „po co ja to robię? Mogę znaleźć inną pracę” (śmiech).
NGH: Jak już wspomniałeś, minęło ponad 20 lat od debiutu Efterklang. Powiedziałeś również, że bardzo się zmieniliście, ale chciałabym również dowiedzieć się, jak twoim zdaniem dojrzeliście jako zespół. Wszystkie te eksperymenty są słyszalne w waszej muzyce, ale czy zmienił się również cały organizm, jakim jest Efterklang?
CC: Myślę, że nadal działamy w oparciu o tę samą podstawową zasadę, od której zaczynaliśmy, czyli marzenia. Pojawia się jakiś pomysł, żeby zrobić coś, nakręcić film, nagrać album, zorganizować trasę koncertową, zagrać z tymi ludźmi lub tą osobą, tym chórem; a potem, jeśli nam trzem z Efterklang naprawdę się ten pomysł podoba, to czujemy, że powinniśmy to zrobić. Jeśli tylko jednemu lub dwóm się podoba, to zazwyczaj pomysł upada i tak zawsze było w Efterklang. Być może z biegiem czasu zmieniliśmy się muzycznie – to rzeczywiście słychać. Jeśli posłuchasz naszego pierwszego albumu z 2004 roku, „Tripper” – jest mocno inspirowany muzyką elektroniczną, glitchową, a także popową, ale to taki specyficzny twór, rodzaj hybrydowej płyty: dość maksymalistycznej, z wieloma instrumentami, wieloma dźwiękami i długimi fragmentami instrumentalnymi. Myślę, że z biegiem lat bardziej zbliżyliśmy się do brzmienia popowego, nieco bardziej przystępnego. A teraz siedzimy i tworzymy ścieżkę dźwiękową do amerykańskiego filmu dokumentalnego i znów wracamy do eksperymentowania. Czuję, że zawsze chodzi o tego rodzaju równowagę. Albumy i zespół zdecydowanie bardzo się zmieniły pod względem wykonawczym. To, co słyszałaś podczas naszego występu w Polsce, to zespół, który grał wiele koncertów, i facet taki jak ja, który chciał być frontmanem i bardziej komunikować się z publicznością. Gdybyście widzieli mnie lub nas grających w 2004 roku, zobaczylibyście bardzo introwertyczny zespół przed dużym ekranem z materiałami filmowymi z lat 50. – byliśmy nieśmiali i chcieliśmy po prostu dawać ludziom koncerty bez samych siebie. Zdecydowanie nauczyliśmy się więc być nieco bardziej otwarci na scenie i czuć się z tym komfortowo.
NGH: Ale też być bardziej bezbronnymi, obnażonymi…
CC: Bycie bezbronnym na scenie jest moim zdaniem również bardzo ważne, to prawda. Właśnie wtedy czujesz, że możesz nawiązać głębszą więź. W rzeczywistości może to być tak proste, jak staranie się być jak najbardziej swobodnym i naturalnym, powiedzmy, jak najbardziej rozbrojonym, kiedy wychodzisz na scenę – od tego momentu może wydarzyć się wszystko (śmiech), ale samo to często wydaje mi się bardzo potężne, kiedy obserwuję innych wykonawców na scenie.
NGH: To właśnie pozostaje w sercach ludzi, kiedy myślą o występie – nie jego jakość, ale stosunek zespołu lub wykonawcy do publiczności. Nagrywałeś również solowo i w zespole Liima – zastanawiałam się, jak oceniłbyś te nagrania w porównaniu z Efterklang. Czy są dla ciebie czymś zupełnie innym? Czy stanowią ujście dla innego rodzaju kreatywności? Jak opisałbyś relacje między tymi trzema projektami?
CC: Jest wiele rzeczy, które w pewien sposób je dla mnie definiują. Teraz, z Efterklang i Liimą, to dość skomplikowane i powiedziałbym, że trochę mylące. Kiedy wychodzimy na scenę jako Efterklang, występujemy w zasadzie w tym samym składzie, co Liima, tylko gramy utwory Efterklang. Oczywiście największą różnicą jest to, że utwory Efterklang są pisane przez nas – Rasmusa, Madsa i mnie – i to my jesteśmy kapitanami tego statku. To my, nasz zespół. Kiedy angażujemy Tatu, pomaga nam spełniać marzenia. Liimę założyliśmy wspólnie z Tatu. Kiedy z nim występujemy, jego opinia na temat tego, jak zrobić daną rzecz, ma równie duże znaczenie. Dzieli się swoją opinią również w Efterklang, ale są to inne utwory, inna energia. Myślę, że doszliśmy do punktu, w którym po prostu bardzo lubimy grać z Tatu. Gdybyśmy nagrali kolejny album Liimy, nie sądzę, żeby tak trudno było je rozdzielić. Myślę, że chodzi bardziej o sposób, w jaki piszemy. Muzyka Liimy i albumy, które nagraliśmy w tym składzie, powstały w dość specyficzny sposób, nieco konceptualny; zbieraliśmy się na tydzień i po prostu pisaliśmy, pisaliśmy i pisaliśmy, pod koniec tygodnia wykonywaliśmy napisane w ten sposób utwory, robiliśmy przerwę, a potem spotykaliśmy się ponownie na tydzień w innym miejscu i znów pisaliśmy. Zrobiliśmy tak w przypadku obu albumów, jakieś cztery razy, a potem mieliśmy worek piosenek, z którymi poszliśmy do studia i nagraliśmy je. Opiera się to bardziej na uchwyceniu pewnego rodzaju intuicji, podczas gdy muzyka Efterklang jest często czymś, nad czym długo się zastanawiamy – ukończenie ostatniego albumu zajęło nam dwa lata i jest to zupełnie inna sprawa. Kiedyś mówiliśmy, że Efterklang jest trochę jak żołądek krowy – trzeba przejść przez wszystkie te różne etapy. To Rasmus, Mads i Casper i ich zespół. To tak, jakbyśmy podchodzili do tego w inny sposób. Potem jest moja własna muzyka i moje własne projekty – wszystkie są w pewnym sensie definiowane przez to, czego nie znajduję w innych. Obecnie pracuję nad solowym albumem z przyjacielem, francuskim muzykiem Roméo Poirierem, który bardziej wywodzi się ze świata kolażu dźwiękowego i elektronicznych kompozycji. Bardzo podoba mi się jego muzyka, więc zapytałem go, czy nie chciałby trochę popracować nad moją. Próbuję znaleźć – i wydaje mi się, że chodzi tu bardziej o eksperymenty akustyczne – nowy sposób wykorzystania mojego głosu lub odkryć go ponownie, na przykład poprzez śpiewanie nieco niżej. Pozwalam, aby muzyka była nieco bardziej abstrakcyjna. Z pewnością będzie to album bardzo różniący się od mojego pierwszego wydawnictwa, ale zobaczymy, od kilku lat powoli go kończę. Wkraczam w tę przestrzeń wraz z Romeo i jest to przyjemne doświadczenie. Każdy projekt i każda współpraca muzyczna jest zawsze nieco inna, ponieważ kiedy pracuję nad własną muzyką, często mam do czynienia tylko z samym sobą, a kiedy współpracuję z Efterklang, mam swobodę współpracy z dwiema innymi osobami – co pozwala mi czasami wyrażać bardziej kontrowersyjne opinie, z którymi ktoś może się nie zgodzić. Gdybym robił to sam, musiałbym sam zmierzyć się z tymi opiniami, co staje się rodzajem autoterapii, gdy nagrywasz solowy album. Myślę, że każdy człowiek powinien w pewnym sensie nagrać solowy album. To Freud albo Jung, prawda? Ta idea budowania własnego domu. Ale koncepcja tworzenia albumu bez członków zespołu, samodzielnie – wymaga innego rodzaju konfrontacji.
NGH: Z twoim talentem, w porządku, ale niektórzy ludzie powinni ograniczać się do śpiewania pod prysznicem i upewniania się, że nikt ich nie słyszy… Powiedziałabym, że Efterklang jest wyjątkowy jeszcze pod innym względem – oprócz tworzenia muzyki, często dokumentujecie ją, nagrywając filmy. Mam na myśli „The Ghost of Piramida” i „The Makedonium Band”. Dlaczego tak ważne jest dla was, z jednej strony, poświęcanie tak dużej uwagi dokumentowaniu procesu twórczego, a z drugiej – przedstawianie go nie tylko w formie dźwiękowej, ale także wizualnej?
CC: To coś, co towarzyszy nam już od jakiegoś czasu. Jak już wspomniałem, kiedy zaczynaliśmy w 2004 roku, występowaliśmy głównie z wizualizacjami w tle. Zafascynowała nas idea połączenia muzyki i obrazów. Było to dla nas bardzo ważne, ponieważ chcieliśmy nieco bardziej zgłębić muzykę. W tamtym czasie ściśle współpracowaliśmy z filmowcem – kiedy byliśmy w studiu, tworzyliśmy utwory, a on w tym samym czasie siedział i montował do nich teledyski. Było to naturalne rozpoczęcie poszukiwania tych powiązań. Potem poznaliśmy Vincenta Moona. Był on oczywiście znany z La Blogotheque Take Away Shows i filmował wiele zespołów w Paryżu – był to ekscytujący czas, gdy próbował wyprowadzić wszystkie te zespoły sceniczne na ulice i organizować występy przed zwykłymi ludźmi, w pewnym sensie powracając do trybu muzyków ulicznych, takich koncertów jeden na jednego, i wpadliśmy na pomysł, aby wrócić na wyspę, na której dorastaliśmy i dojrzewaliśmy. Następnie stworzył film, w którym występowaliśmy z uczniami, zwiedzaliśmy różne wyspy, a nawet graliśmy z naszymi rodzicami, tworząc ten obraz. Nakręcił film zatytułowany „An Island”. Myślę, że to właśnie stało się inspiracją, która nadal napędza „The Makedonium Band”. Można posłuchać albumu i przyjść na nasz koncert, ale stworzenie filmu lub dokumentu to kolejny sposób na odkrywanie Efterklang, który pomógł nam zarówno eksplorować nowe pomysły, wykonywać utwory, których nie graliśmy od dłuższego czasu, jak i przeprowadzać nowe eksperymenty. Myślę też, że słuchacze Efterklang naprawdę lubią oglądać, jak odkrywamy dźwięk w bardziej wizualny sposób. Myślę, że ludzie odkrywali wspólne wątki w różnych filmach, ale w tej chwili są trzy – „An Island”, „The Ghost of Piramida” i „The Makedonium Band”. Istnieje między nimi pewien związek, ale na pewno chciałbym zrobić znacznie więcej tego typu projektów.
NGH: Z jednej strony mam wrażenie, że te filmy dopełniają waszą muzykę: postrzega się je inaczej, jeśli zna się zarówno historię, która za nimi stoi, jak i muzykę, którą stworzyliście w ostatnich latach. Z drugiej jednak strony znam osoby, które nie znały albumu „Piramida”, ale obejrzały film i stwierdziły, że jest po prostu piękny – nie znały płyty, a mimo to film im się spodobał, więc można go oglądać zarówno znając muzykę, co wzbogaca kontekst, jak i bez niej.
CC: Dobrze to słyszeć. Miałem nadzieję, że właśnie tak będzie. Pokazanie ludziom miejsca takiego jak Piramida było niezwykłe; widząc zdjęcia miasta, każdy byłby go ciekaw – wygląda dość dziwacznie i myślę, że rozszerzenie albumu jeszcze bardziej, w taki sposób aby ludzie mogli zobaczyć to miejsce… to interesująca rzecz, jak można podejść do naszej muzyki lub naszego wszechświata poprzez obrazy; jest na to wiele sposobów.
NGH: Trafnie to ująłeś: to cały wszechświat i to od słuchacza zależy, co z niego wyniesie – czy wszystko, czy tylko niektóre fragmenty. A skoro już rozmawiamy o albumie „Piramida” i o filmie – widać, że lubisz używać nietypowych przedmiotów jako instrumentów. Dlaczego? Czy uważasz, że zwykłe, „normalne” instrumenty nie wystarczają? A może raczej dlatego, że po prostu słyszysz muzykę we wszystkim, co robisz lub czego dotykasz?
CC: Myślę, że instrumenty i dźwięki zawsze były dla nas inspiracją. Na początku często słuchaliśmy Einstürzende Neubauten. Używali starych lamp i metalu. Muzyka industrialna, ale taka ze znalezionych przedmiotów; tworzyli własne instrumenty, łączyli je z normalnymi instrumentami i śpiewali. Takie poszukiwanie dźwięku zawsze nas fascynowało: gdzie znaleźć dźwięk, który zainspiruje nas w nowy sposób? A kiedy już się go znajdzie, to czasem nadaje impuls do stworzenia całej piosenki. W moim wypadku bardzo rzadko zdarza się, że utwory zaczynają się od tekstów; we wszystkich projektach, które realizujemy, najczęściej piosenki powstają z dźwięku, więc to całkiem naturalne, że zawsze staramy się znaleźć te brzmienia, które nas intrygują. Często fascynują nas dźwięki i wzory rytmiczne, na przykład jeden wzór, trzy inne, pięć nałożonych na siebie… zaczyna się ciągły ruch – to było naprawdę fascynujące podczas podróży do Macedonii: możliwość usłyszenia tradycyjnej muzyki, która istnieje od tysięcy lat, i która jest zupełnie inna niż ta, z której się wywodzimy, ale ma bardzo podobną obsesję na punkcie rytmu, złożonych rytmów; jeśli posłuchasz naszych albumów „Parades”, „Tripper”, a nawet „Black Summer” z „Piramidy” to usłyszysz, że zawsze nas to fascynowało. Nie tylko 4-4, ale zabawa różnymi rodzajami wzorów. W ten sposób można znaleźć inspirację. Często może to być dla nas dźwięk, ale może to być również wzór.
NGH: Wciąż – wymaga to pewnego rodzaju wrażliwości. Nie każdy jest w stanie usłyszeć dźwięk lub rytm w drewnianej części mostu. Pamiętam tę scenę z „Piramidy”, nie wiem, czy to był most, czy coś innego, ale…
CC: Tak, to taki jakby pomost położony na gorących rurach. Zimą, kiedy jest śnieg, jest odsłonięty.
NGH: Gdybym tego nie wiedziała, w życiu nie zgadłabym, że to dźwięk pomostu… Pomyślałabym, że to po prostu zestaw perkusyjny lub coś w tym rodzaju… W swojej twórczości masz wiele utworów. Czy jest jakiś, który zajmuje szczególne miejsce w twoim sercu? Jakakolwiek piosenka lub konkretny album, EP-ka, cokolwiek, co jest dla ciebie najważniejsze, najbliższe?
CC: Jest ich wiele… Pierwsza rzecz, która przychodzi mi do głowy, to album [z dwoma utworami]: „Kids” i „Open Ends”. Mały album, który nagraliśmy dla amerykańskiej wytwórni, bardzo niewielkie wydawnictwo. Pomysł był całkiem fajny. Mieli taki projekt, w ramach którego wysyłali magnetofon do różnych artystów na całym świecie i prosili o nagranie dwóch utworów. Następnie pobierali je prosto z taśmy i nagrywali bezpośrednio na winyl. Pojechaliśmy więc na naszą rodzinną wyspę i spędziliśmy dzień lub dwa razem w starej szkole Rasmusa i Madsa. Wykorzystaliśmy instrumenty, które były w szkolnej sali muzycznej – nie przywieźliśmy nic ze sobą. Ale podobało mi się to, ponieważ mówi to wiele o rdzeniu Efterklang: poznaliśmy się w szkole i połączyły nas marzenia o muzyce. Ten album oddaje to po latach, kiedy jesteśmy już dorośli, lecz wciąż próbujemy odnaleźć to źródło.
NGH: Jakiś czas temu obejrzałem teledysk, w którym siedzicie na drewnianym wozie i śpiewacie jedną ze swoich piosenek, „Raincoats”. To było totalnie surowe, naturalne… bardzo mi się spodobało.
CC: Tak, to fragment filmu „An Island” Vincenta Moona.
NGH: To było niesamowite. Pokazuje to również surowość i autentyczność Efterklang i wasze sedno. Mam do ciebie ostatnie pytanie: jakie są plany na przyszłość dotyczące Liimy i Efterklang?
CC: Nie mam konkretnych planów dotyczących Liimy, ale ponieważ obecnie dużo koncertujemy z Tatu, często pojawiają się jakieś pomysły. Ostatni album ukazał się w 2017 roku, więc minęło już trochę czasu, ale rozmawialiśmy o zrobieniu czegoś nowego. Zobaczymy. Jestem pewien, że pojawi się kolejny album Liimy.
NGH: Trzymam kciuki – uwielbiam ten projekt.
CC: Tak, byłoby wspaniale. Myślę, że dla nas najważniejsze jest skupienie się na tym, co robimy. Od czasu pandemii skupiamy się głównie na Efterklang – nagraliśmy najpierw album po duńsku, „Altid Sammenand”, potem „Windflowers”, a teraz „Things We Have In Common”. Kto wie? Może Liima powróci, może w formie albumu, a może spróbujemy po prostu zagrać koncert, coś w tym rodzaju. Jako Efterklang wydaliśmy album we wrześniu zeszłego roku. Teraz spędzamy lato na festiwalach i ostatnich koncertach, a jesienią na pewno znów przejdziemy w stan hibernacji. Wtedy spróbujemy wymyślić, jaka inspirująca idea przyjdzie nam do głowy następnym razem.
Rozmawiała Natalia Glinka-Hebel
English version
Danish band Efterklang was founded 25 years ago by three schoolmates: Casper Clausen, Mads Christian Brauer and Rasmus Stolberg. Since they started recording, they have not only transcended the genre framework of pop, but have experimented in every conceivable way: recording videos, extracting sounds from broken devices or developing artistically in side projects. Surprisingly, they still remain more in the pop underground. In an interview with us, Casper Clausen talked not only about how Efterklang’s music has changed over the years, but also about their approach to concerts, inspirations or…. the sounds that a wooden platform over hot pipes can make, and about what Efterklang has in common with a cow.
Natalia Glinka-Hebel: I had this reflection that we live in a time when culture is quite shallow. In terms of the content, usually people consume a lot of it because it’s easily digestible. And in your case, I would say it’s the opposite. You make music that is subtle, that is poetic. And I wanted to ask what it is like for you to be so sensitive, both in terms of being an artist and a human being.
Casper Clausen: Thank you for noticing that. I think that’s always, of course, a two-way communication. We are depending on how the audience is also receiving it and the feeling of the room. And I think it plays quite a big part on at least how I also perform. I’m searching for the energy. I’m not just playing to a random mass of people. I’m trying to feel the room. I think in the sense of performing, that’s a big part of an Efterklang concert, whether it’s directly being addressed to the audience or it’s just a kind of an emotional thing that we’re trying to establish. If it goes well, it somehow creates a communication on different levels between not just us and the audience, but also in between the audience. I feel sometimes it helps to open channels in some sort of way and that’s when music, concerts and performance become really powerful – to me at least. It’s something we found over many, many years.
NGH: So it’s something that stems from the type of a person you are – you are sensitive, so you create sensitive music.
CC: Yeah, I think so.
NGH: I don’t want it to sound bad, because I don’t think that’s a bad thing, but it might result in you gaining less popularity than possible. If we compare Efterklang to, let’s say, I don’t want to offend anyone, but Taylor Swift – from my perspective, her music is a little bit shallow, mostly because of the topics she sings about: love, relationships, broken heart. It can also be served in a deeper way, but how do you feel not being as popular as perhaps some people would like to be?
CC: We’ve been doing this since we were 16 years old. I met Rasmus [Stolberg] and Mads [Christian Brauer] when we were 16. I’m 43 now so we are talking 26 years or more. It’s a long time and I think my idea of popularity, music that I’m doing it’s been changing a lot over those years. If you ask 16-year-old Casper – sure, he was dreaming about being Taylor Swift.
NGH: And what was 16-year-old Casper listening to?
CC: Oh, he was listening to Radiohead, Take That, even Mariah Carey back then… Nirvana; it was a big splash of like random music, a lot of pop music. I think when I realized Radiohead, when I realized Godspeed You! Black Emperor and post rock, that’s when my brain started opening first. A little bit later, maybe when I was 17, 18 or something like that, to something more alternative. So I think this dream of popularity is something I realized you just don’t have control on. I mean, there are people that are really good at it in some sort of way. I even admire people that can gain an audience and create a movement like Taylor Swift. It is of course admirable to see how she can take a kind of idea of hers and turn it into this very physical movement. And it would be lovely to have a stadium full of people listening to it every time (laughs). I would lie if I was saying something else. But I also think over time, for us, it’s more about staying true to what we really enjoy and it’s always when we make a new album, when we make a new show – it’s always about finding the fire that’s within us.
NGH: As you said, popularity isn’t something you have much influence on now – you would have to be a perfect PR specialist for your own band, have all this algorithms on Facebook, Instagram working for you which is like an enigma – no one knows how it works. For Facebook I think you need to have a lot of money for promotion and that’s totally pointless – not really good bands are promoted but the ones that have great amount of money they can spend promoting.
CC: And I’ve noticed a bit along the way that consistency is for sure something that sells, like it’s commercial in a way – it doesn’t matter if it’s music, a coffee cup or a new lollipop; it needs to be consistent. I think looking back at our career and where we got into, there’s a lot of swings in and out, and we often find inspirations, kind of like: one album sounds like this, another sounds like this; we do our last concert in 2014, and then we are reappearing. We are bit too much like a chameleon or a kind of octopus that changes color all the time… If I had to describe Efterklang, I think it’s a bit like: ooh, where do you head this time? Of course this is something we are aware of because we’ve done it for 20 years. When you talk to me today, it’s something that I find that’s also the biggest significance about Efterklang. And that’s what I’m hearing from people listening to our music. They are fascinated with how we can change and renew ourselves and always try to inspire. It really has to come from an honest nerve of inspiration. Else, I’m kind of like: “why am I doing it then? I can find another job” (laughs).
NGH: As you’ve said, it’s more than 20 years since you debuted as Efterklang. You’ve also said that you’ve changed a lot, but I also wanted to know how, in your opinion, you’ve matured as a band? It’s audible in your music, all those experiments, but has also the whole organism, which is Efterklang, changed?
CC: I think we very much operate from the same basic premise like we started with, which is dreams. So something comes up, an idea of doing something, a film, an album, a tour, playing with these people or this person, this choir; then from that idea, if the three of us really like it in the core of Efterklang, then there’s a sense that we should do it. So if only one likes it or two like it, then usually idea washes out and it’s always been a bit like that in Efterklang. Maybe over time we’ve changed musically – you hear it a lot. I think if you listen to the first album from 2004, “Tripper” – it’s heavily inspired by electronic music, glitch, pop music as well, but it’s a morph, a kind of hybrid record: quite maximalistic, lots of instruments, lots of sounds, with long instrumental passages. I think over the years we’ve flirted more with the pop sound, a little bit more accessible sound. And now we’re sitting and doing a documentary score for an American documentary, and we are back to experimenting again. I feel it’s always this kind of balance. The albums and the band have definitely changed a lot in terms of performance. What you saw the other day in Poland is a band that has been playing a lot of shows and also a guy like me that has been wanting to be fronting and communicating with the audience more. If you saw me or us playing in 2004, you would see a very introvert band in front of a big screen with a found footage from the 50s – we were shy and we wanted to just give people a show without ourselves. So we definitely learned to be a little bit more sharing in terms of being on the stage and feeling comfortable with that.
NGH: Being more vulnerable as well…
CC: Being vulnerable on stage I think is something very important as well, that’s true. That’s where you feel that you can make a connection deeper. In fact, it can be as easy as just trying to be as comfortable and normal, let’s say, as disarmed as you can be when you go on the stage – from there, every kind of scenario can happen (laughs), but that in itself is often something I find very powerful when I see other performers on stage.
NGH: This is what stays in people’s hearts when they are thinking about the performance – not the quality of it but the attitude of the band or performer towards the audience. You’ve also recorded solo and there in the band Liima, but I was wondering how you would place your solo recording and Liima as compared to Efterklang. Are they for you something completely different? Is it some outlet for your other creative spirits? How can you describe the relationship between those three projects?
CC: There are many things that define them in some sort of way for me. Now with Efterklang and Liima, it’s quite mixed up. I would say it’s also confusing. When we go on stage now, we are basically performing in the same lineup like Liima. So it’s just Efterklang songs. But, of course, the biggest difference is that the Efterklang songs is something we write – Rasmus, Mads and I – and we are the captains of that ship. And that’s us, our band. When we are involving Tatu, he’s helping us to fulfill a dream. With Lima, it’s a co-founded band together with Tatu. When performing with him, it’s as much about his opinion how to do it. He’s also sharing his opinion in Efterklang, but these are different songs, different energy. I think we’ve come to a term where we just really love to play with Tatu. If we would do another Liima album, I don’t think it would be so difficult to separate them. I think it’s more about the way we write. Liima music and the albums that we made with Liima have been made in quite a specific way, slightly conceptual; we would gather in for a week and just write songs and songs and songs, then perform them by the end of the week, break; then meet up again for one week in another place and then write. We did that for both albums, like four times, and then we would have a bag of songs that we go to the studio and record. It’s more based on catching a kind of intuition or something, whereas Efterklang music is often something that we chew on for a long time – the last album took us two years to complete and it’s a different stomach. We used to say Efterklang is a bit like the cow stomach – you have to go through all of these different stages. It’s like Rasmus, Mads and Casper and the band again. It’s like we sort of go over it in a different way. Then there’s my own music and my own projects – they all defined a little bit by what I don’t find in the other ones. Right now, I’m working on a solo album with a friend, a French musician Roméo Poirier, and he’s more from a sound art collage electronic assembly universe. I really love his music so I asked him if he wanted to work a bit together on some of my music. I’m trying to find – and I feel that’s more about acoustic experiments – a new way of using my vocal or rediscovering my vocal, for example singing a bit lower. I’m allowing the music to be a bit more abstract. Definitely a very different album than the first album I put out, but let’s see, I’m still finishing it slowly over the past years. I’ve been going into that space with Romeo, and it’s nice. Every project and every musical collaboration is always a bit different because when I work on my own music, I’m often facing myself, so when I work with Efterklang, I have the liberty of collaborating with two other [people] – that also allows me to sometimes have a more spiky opinion and someone can say something against it, you know? If I do that to myself, I will have to face those opinions myself, and that, in a kind of way, becomes more like self-therapy when you’re doing a solo album. I think every human being in a way should do a solo album. It’s Freud or Jung, isn’t it? This idea of building your own house. But this idea of actually crafting an album without your band members and just doing it by yourself – it requires a different kind of confrontation.
NGH: With your talent, okay, but some people should only restrict themselves to singing when they take shower and making sure no one hears them… I would say that Efterklang is unique in another aspect – apart from creating music, you often document it by creating films. I’m thinking about “The Ghost of Piramida” and “The Makedonium Band”. Why is it so important for you to, on the one hand, put so much attention to documenting your working process and, on the other, to put that not only in audible, but also in the visual form?
CC: It’s a thing that has been following us a while. Like as I was saying, when we started out in 2004, we were mostly performing with visuals behind us. We were drawn into this idea of the music and the visuals. It was a big part of how we wanted to explore the music a bit more. We were working quite closely with a filmmaker at the time – when we were in the studio, we would make the songs and he would, at the same time, sit and cut videos for them. It was a natural beginning to try and find these relations. Then we met Vincent Moon. He was of course known for La Blogotheque Take Away Shows and he was filming a lot of bands in Paris – that was an exciting time trying to get all of these stage bands out into the streets and perform in front of normal people, in a way like going back to the street musician kind of level, one-to-one, and we came up with this idea of going back to our island where we grew up and mature. Then he created this movie of us being there and performing with all these school kids, seeing the different islands and even performing with our parents, creating this image. He made a film called “An Island”. I think that started the inspiration, which is also still fueling “The Makedonium Band”. You can listen to an album and you can come and see us live, but making a movie or making documentary is another way of exploring Efterklang, which has helped us both explore new ideas, perform songs we didn’t perform in a while and [conduct] new experiments. But I also think Efterklang listeners really enjoy seeing us exploring sound in a more visual way. I think it would lead up to people read thread throughout the different movies but at this time there are three – “An Island”, “The Ghost of Piramida” and “The Makedonium Band”. There is some relation between them but it’s something I would love to do much more of for sure.
NGH: On the one hand, I got the impression that those films complete your music. They are perceived differently if you know both the story behind them and the music you’ve been performing in the last years. But on the other hand, I know people who didn’t know “Piramida”, the album, but they saw the film and they were like, “that’s just beautiful” in terms of visual aspects – they didn’t know the album and still they enjoyed it, so it can be watched both knowing the music, which enriches the context, but without it that works perfectly as well.
CC: Good to hear. That’s how I would hope the movie would also come out. It was such a gift to show a place like Piramida to people because seeing pictures of that town, anyone would be curious – it looks so bizarre in a way and I think to open the album even more, for people to see the place… it’s an interesting thing of how you approach our music or our universe through the visuals; there are many ways.
NGH: You called it perfectly: it’s the universe, and it depends on the listener what he or she takes from it – if they take everything or just some parts. Speaking about “Piramida” album and also regarding the film, it was clearly visible that you like to use some unusual objects as your instruments. Why is it that? Is it because you think that the regular, normal instrumentation is not enough for you? Or is it more because you just hear music in everything you do or you touch?
CC: I think instruments and sounds is something that has always inspired us since we started. We were listening to a lot of Einstürzende Neubauten in the early years. They were using old tubes and metal. Industrial music, but from found objects; making their own instruments, mixing it together with regular instruments and singing. This kind of hunt for the sound always fascinated us: where do you find the sound that inspires in a new way? And maybe when you find that sound, it creates the momentum to create a whole song. For me, it’s very, very rarely from lyrics that the songs are born; in all of the projects that we’re doing it’s most often that the songs are born from a sound, so it’s quite natural for us that we always try to find those sounds that make us curious. We’re often fascinated by sounds and rhythms patterns, like one pattern going, three another going, five on top of each other… it starts constantly moving around – this is something that was really fascinating about going to Macedonia: to really hear the traditional music going for thousands of years, and this completely different tradition than where we come from but in a very similar obsession about rhythm, complex rhythms; and if you listen to an album like “Parades”, “Tripper” or even in “Piramida” with “Black Summer”, you will hear that’s something that we’ve always been very fascinated by. Not just 4-4, but always playing a little bit with the different kind of patterns. You find inspiration like that. It can be often for us in sound, it can be in patterns.
NGH: That still requires some different kind of sensitivity. Not everyone is able to hear a sound or a rhythm in a wooden part of a bridge. I remember this scene from “Piramida”, I don’t know if it was a bridge or something, but…
CC: Yeah, it’s like a bridge set on top of hot pipes. In winter, when there’s snow, they are clear.
NGH: Without knowing that, I would never say this is the sound… I would think this is just a normal drum set or something… In your artistic oeuvre you’ve got so many different songs, so many scores to different films. Is there any piece that holds a special place in your heart? Any song or a particular album, EP, anything that, let’s say, is most important, dearest to you?
CC: There are many… The first thing that comes to mind is an album [with two songs]: “Kids” and “Open Ends”. A small album we did for an American label, a very small release. The idea was quite nice. They had this project where they sent this four-track tape recorder to different artists around the world and they asked every artist to record two songs. Then, they would take those songs from that tape and burn it directly onto the vinyl. So we went to our home island at that time and we spent just a day or two together in Rasmus and Mads’s old school. We just used whatever instruments were in the school music room – we did not bring anything. But I liked it because for me it says something about Efterklang at the core: we met in school and we met in dreams of music. I think that album captures that years later while being adults but still trying to find that source.
NGH: I watched some time ago a music video with you sitting on a wooden cart singing one of your songs, “Raincoats”. That was so raw, I really loved it.
CC: Yeah, that’s from “An Island”. That’s the movie by Vincent Moon.
NGH: That was amazing. Really, I think this also shows Efterklang and its core being raw and authentic. I have last question to you: any future plans either for Liima or Efterklang?
CC: There are no concrete plans for Liima, but since we are touring so much with Tatu at the moment, often something coming up. The last album came out in 2017, so it’s a while ago, but we’ve been talking about doing something. Let’s see. I’m sure there’ll be another Liima album.
NGH: I’m keeping my fingers crossed. I love this project as well.
CC: Yeah, that would be great. I would love it, too. I think for us it’s about the focus. So now we are very much Efterklang-focused since the pandemic, after we made the Danish album, “Altid Sammenand”, then “Windflowers”, and now it’s been “Things We Have In Common”. So who knows? Maybe it’s something that will come back, maybe as an album, maybe we’ll try and just perform a show, something like this. As Efterklang, we put out the album last year in September. So we’re doing the summer now with festivals and the last shows, and then I’m sure when we come to the fall we’ll start being a little bit in hibernation mode again. And then we will try to figure out what is the burning inspiration we need to receive next time.
Natalia Glinka-Hebel
Obserwuj nas w mediach społecznościowych:
